Regulacje rynku pracy dotyczą relacji między pracownikiem i pracodawcą, nie pozwalając im na kształtowanie stosunku pracy w dowolny sposób.
- Regulacje dotyczące zatrudniania pracowników
- Regulacje czasu i sposobu wykonywania pracy
- Regulacje dotyczące zwalniania pracowników
Płaca minimalna. Płaca minimalna to delegalizacja miejsc pracy dla osób najsłabszych, czyli tych, którzy nie mają odpowiednich kwalifikacji, by zarabiać więcej. Kiedy płaca minimalna jest relatywnie niska, a produktywność w gospodarce rośnie, jej negatywne efekty, dotykające tylko niewielkiej liczby ludzi, mogą być trudne do zauważenia. Jednak płaca minimalna na poziomie ponad 50 procent przeciętnego wynagrodzenia uderza w mieszkańców Polski Wschodniej i mikroprzedsiębiorstwa. Taka sytuacja z jednej strony powoduje rozrost szarej strefy, a z drugiej ogranicza aktywizację zawodową osób słabo wykształconych (z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym). Dodatkowym problemem jest to, że w Polsce ustalanie wysokości płacy minimalnej odbywa się w ramach targu politycznego kolejnych rządów ze związkowcami i pracodawcami.
Rekomendacja: rezygnacja z płacy minimalnej w połączeniu z obniżeniem opodatkowania dla osób najmniej zarabiających, ewentualnie odpolitycznienie procesu ustalania płacy minimalnej przez trwałe powiązanie jej ze średnią lub medianą wynagrodzeń
Sztywność czasu pracy. Kodeks pracy cechuje duża tzw. sztywność godzinowa, czyli ograniczenia co do tego, jak można planować, ewidencjonować, naliczać i rozliczać godziny pracy. Np. Kodeks pracy utrudnia albo wręcz uniemożliwia planowanie czasu pracy z krótkim wyprzedzeniem. Pracownik może się umówić z pracodawcą na konkretne godziny, ale niemożliwe jest w świetle prawa zmienienie ich z dnia na dzień są często. To utrudnia efektywne godzenie pracy z czasem wolnym i innymi obowiązkami, a okazuje się najdotkliwsze dla najbardziej wrażliwych kategorii pracowników, czyli np. często odwiedzających lekarza emerytów, rodziców małych dzieci czy studentów studiów dziennych. Takie osoby najchętniej pracują na część etatu, ale brak możliwości elastycznego planowania godzin ogranicza ich możliwości zatrudnienia. M.in. z tego względu Polska należy do gospodarek UE, w których najrzadziej stosuje się pracę na część etatu, co dodatkowo utrudnia pracę najbardziej wrażliwym pracownikom i wciąganie ich na rynek pracy.
Rekomendacja: wprowadzenie rozwiązań pozwalających na swobodne kształtowanie czasu pracy przez pracodawców i pracowników